Overlijden van een werknemer
Laatst sprak ik een manager van een middelgroot bedrijf. Hij vertelde hoe een werknemer van hem een tijdje geleden was overleden en hoe hij daar mee had geworsteld. Niet met de regels van re-integratie maar vooral met de emotie achter de situatie. Deze man was ziek geworden, werd weer beter, begon met re-integratie, werd weer ziek, kreeg weer goed nieuws en net nadat hij weer was begonnen met werken kwam het bericht dat de kanker weer terug was en dat hij dit niet zou overleven.
De worsteling zat hem in de emoties, van de hoop die hij steeds weer zag in zijn werknemer. De wanhoop als het weer fout zat, de teleurstelling en angst dat zijn lijf hem zo bedonderde. De energie die elke keer minder en minder werd, terwijl hij zo graag wilde werken. De manager gaf aan dat hij het moeilijk vond, ten eerste omdat hij dit nog nooit had meegemaakt dat iemand zo ziek was. Ten tweede omdat hij niet goed wist hoe hij dit moest aanpakken. Hoe moest hij handelen, wat moest hij met zijn emoties en dan richting deze werknemer. Uiteindelijk koos hij ervoor om hem thuis op te zoeken en afscheid van hem te nemen. Hoe lastig hij het ook vond. Hij merkte dat hij niet de juiste woorden kon vinden bij het afscheid nemen en dat ook de vrouw van zijn werknemer er moeite mee had om dit afscheid te zien.
Terugkijkend had hij er wel een opgelucht gevoel over dat hij was geweest, want niet veel later was hij overleden. Maar zei deze manager; het was best fijn geweest als ik handvatten had gehad over hoe en wat. Wat zeg ik in die situaties en wat is gepast handelen wat ook bij mij als mens, collega en werkgever past?
“Hoe begeleid jij het rouwproces; van je medewerker, van jezelf en van je andere medewerkers?”
Bij afscheid nemen van een collega denken we meestal aan dat afscheid vanwege een nieuwe baan of pensioen. Over afscheid nemen omdat iemand overlijdt aan een ziekte daar denken we niet zoveel over na. En wat als er iemand plotseling overlijd, bijvoorbeeld door een ongeluk of een hartaanval? Dan kan je niet eens meer persoonlijk afscheid nemen. Hoe ga je daar mee om? Dit soort vragen en situaties overkomt ons op het moment dat het daadwerkelijk gebeurt.
Weet je dan hoe je ermee om moet of kan gaan? Natuurlijk heb ik het hier niet over de wettelijke regels, maar over de emotie en gedrag die erbij komt kijken. Hoe pak je dit aan? Heb je hier al eens over na gedacht? Vind je het misschien ver van je bed show? Ik snap ook wel dat dit geen leuk onderwerp is tijdens een werkoverleg of een teambuilding. Maar ziekte en overlijden komt steeds vaker voor en door het bespreekbaar te maken haal je de taboe weg.
Als voorbeeld kan je een verlies en rouwprotocol of document maken met elkaar. Hierin staat de richtlijn wat te doen bij ziekte en overlijden, maar ook andere waardevolle informatie met betrekking tot waarden en normen vertaald naar gedrag en emoties. Vragen die je dan aan elkaar kan stellen zijn:
- Hoe ga je met deze verschillende situaties nu om?
- Hoe bereid je de andere collega’s voor/of hoe informeer je ze?
- Wat als de collega zo ziek is dat werken geen optie meer is of daadwerkelijk overlijdt?
- Hoe begeleid je het rouwproces? Van de werknemer, de overige medewerkers, je eigen rouw en bedrijfsmatig?
Doordat je hier samen over aan het nadenken bent maak je samen handvatten. Breng je eigen ervaringen in die je misschien al eerder op het werk hebt mee gemaakt of thuis. Of misschien iets wat men ooit heeft gehoord of gezien en dat waardevol vindt om te bespreken.
Nu hoor ik je zeggen, want dat krijg ik vaker te horen; “maar je gaat toch niet op voorhand nadenken over deze situaties? Dat past toch ook niet thuis in onze werkzaamheden. Het is mij nog nooit overkomen, ik zie het dan wel”. Maar terugdenkend aan de manager die ik sprak en die het overkwam, kan het heel prettig zijn om er wel eens over nagedacht te hebben en te weten wat je wellicht kan doen. Ieder rouw en verlies protocol is een richtlijn en je past het toe zodat het bij de situatie past. Zo vergeet je nooit dat een nabestaande het fijn vindt om een keertje een kaartje, bloemetje, berichtje of bezoekje krijgt van de collega’s van zijn of haar overleden partner. Een kleine moeite maar zo waardevol ook voor het verwerkingsproces.
Wil jij hier meer over weten? Over een rouw en verlies protocol of document of ben je aan het worstelen (geweest) met je emoties en gedrag tijdens een verlies op het werk van een collega of werknemer en wil je daar eens over praten? Neem dan contact met mij op.